Nadchodzą radosne Święta Wielkiej Nocy. Stoły oraz koszyczki ze święconką ozdobią kolorowe symbole tych świąt – pisanki. Warto wymienić, że w polskiej tradycji obok pisanek występują kraszanki, oklejanki, nalepianki, drapanki, skrobanki, rysowanki. Ich nazwy zależą od techniki ich przyozdabiania. Często bazą do wykonania innych rodzajów są kraszanki, czyli jednobarwne jajka. Kiedyś barwiono je wyłącznie naturalnymi metodami, gotując z odpowiednimi składnikami lub zanurzając w odpowiednim roztworze, zazwyczaj warzywnym.
Tradycję należy pielęgnować. Po co sięgać po chemiczne barwniki, skoro natura ma nam tyle do zaoferowania. Naturalne barwienie jajek jest nie tylko ekologiczne, ale także ekonomiczne. Zawsze mamy coś w kuchni, za pomocą czego można zmienić jajka w bajecznie kolorowe kraszanki.
Oto jakie kolory uzyskamy i za pomocą czego:
– beż, brąz – łuski cebuli,
– ciemny brąz – zaparzona kawa,
– czerwień, bordo – łuski czerwonej cebuli, kwiat hibiskusa z sokiem z cytryny,
– róż – sok z buraków,
– pomarańczowy – marchew, dynia (starte na tarce)
– żółty – kurkuma, curry, szafran, esencja z czarnej herbaty, herbata rumiankowa, zielona herbata, skórki z pomarańczy, mielony kminek,
– zielony – świeża trawa, pokrzywa, barwinek, szpinak, chabry, liście czerwonej kapusty (niebieski) i kurkuma (żółty),
– niebieski – mrożone jagody, mrożone borówki amerykańskie, liście czerwonej kapusty,
– fioletowy – sok z czerwonych winogron, liście czerwonej kapusty (niebieski) i kwiat hibiskusa (czerwony),
– czarny – szyszki olchy, łupiny orzecha włoskiego.
Do wywarów należy dodać ocet, który utrwali kolory i sprawi, że nie będą spływać z jajek. Gotowe kraszanki można natłuścić masłem lub oliwą, by pięknie błyszczały.
Gdy braknie jakiegoś składnika, można mieszać ze sobą kolory w celu uzyskania danej barwy. Jeśli nie mamy nic co zabarwiło by jajko na zielono, możemy je zanurzyć w wywarze z liści czerwonej kapusty z dodatkiem kurkumy. Niebieski plus żółty da nam zielony. Na tej samej zasadzie można zanurzyć jajka w liściach czerwonej kapusty z dodatkiem hibiskusa, by uzyskać fioletowy kolor z połączenia niebieskiego i czerwieni.
Uprzednio ugotowane jajka zanurza się w wywarach lub gotuje się w nich. Intensywność kolorów zależy od długości trzymania lub gotowania jajka w wywarze. Im dłuższy czas, tym ciemniejsza barwa. Jeśli chcemy uzyskać ciemne kolory, np. granatowy za pomocą liści czerwonej kapusty, dobrze jest pozostawić jajko w wywarze nawet na całą noc. Jeśli zanurzymy na krótko jajka w wywarze z jagód, otrzymamy kolor szary.
Dla urozmaicenia można stworzyć jajka marmurkowe. Najprościej jest bardzo delikatnie ostukać jajko łyżeczką i wtedy zanurzyć je w barwniku. Można również zabarwione już jajko ostukać i zabarwić drugi raz, ale w innym wywarze. Na kraszankach można też wycinać przeróżne wzory za pomocą żyletki.
Można zabarwiać jedno i to samo jajko w różnych wywarach i eksperymentować. Naturalna dekoracja świątecznego stołu umili wspólnie spędzony czas i będzie cieszyć oko.
